Το πρώτο πράγμα που σκέφτομαι να πω σε έναν άνθρωπο που αγαπώ και εκτιμώ είναι «να χαμογελάς». Θεωρώ πως το χαμόγελο είναι η πηγή της ζωής. Αποτελεί την έκφραση του πιο όμορφου συναισθήματος, έχει μέσα του μια τέτοια μαγική δύναμη, που κάνει και τον πιο σκληρό να λυγίσει. Θα ‘θελα να μπορούσαν όλοι οι άνθρωποι στον κόσμο να χαμογελούν.

Η δουλειά μου, η ενασχόλησή μου με τα παιδιά όλων των ηλικιών, αλλά και η αστείρευτη αγάπη μου γι’ αυτά τα πλάσματα με έκανε να καταλάβω πως εμείς οι ενήλικες βρισκόμαστε σε λάθος μονοπάτι για την αναζήτηση της ευτυχίας. Άρχισα λοιπόν να παρακολουθώ, να μελετώ, να παίζω πιο πολύ μαζί τους, να πειραματίζομαι. Νιώθω, πως λόγω των καθημερινών δυσκολιών, των αυξημένων αναγκών και απαιτήσεων της εποχής, δυστυχώς, έχουμε λιγάκι χάσει το νόημα.


Πολλοί γονείς αναρωτιούνται πώς να κάνουν το παιδί τους να χαμογελά. Τι χρειάζεται ένα παιδί για να είναι ευτυχισμένο;

Βλέπω γονείς να τρέχουν πανικόβλητοι να προλάβουν, να αγοράσουν κι άλλα ρούχα, κι άλλα παπούτσια, κι άλλα παιχνίδια, να το οδηγήσουν να κάνει κι άλλες δραστηριότητες, για να έχει μια ημέρα γεμάτη κι έτσι να είναι χαρούμενο, όμως… δεν είναι αυτά, τα υλικά αγαθά που θα κάνουν ένα παιδί ευτυχισμένο. Φυσικά οι ανάγκες των παιδιών είναι αυξημένες, αλλά αυτό δε σημαίνει πως καλύπτοντας τις υλικές ανάγκες έχω ένα παιδί ευτυχισμένο.  Προσπάθησα λοιπόν να πάω πίσω, τότε που ήμουν κι εγώ παιδί και να διαπιστώσω τι με έκανε να νιώθω χαρούμενη.

Πρώτα απ’ όλα, ήθελα να νιώθω ασφαλής, να αισθάνομαι ότι ανήκω κάπου, ότι έχω μία σταθερότητα. Πώς μπορούμε εμείς οι γονείς να το επιτύχουμε αυτό; Ένας τρόπος είναι η καθιέρωση κανόνων και ορίων που θα καθιστούν σαφές στο παιδί τι είναι επιτρεπτό και τι όχι. Για να μπορέσει ένα παιδί να ακολουθήσει έναν κανόνα, θα πρέπει να του είναι ξεκάθαρο κατ’ αρχάς για ποιο πράγμα μιλάμε. Δε σας έχει συμβεί ποτέ την ώρα που μαλώνετε το παιδί σας για έναν κανόνα που έχει παραβεί, να βλέπετε μια απορία στο βλέμμα του; Αυτό σημαίνει πως δεν καταλαβαίνει τι δεν έχει κάνει σωστά. Σημαίνει πως οι κανόνες δεν ήταν ξεκάθαροι. Είναι αποτελεσματικότερο λοιπόν να ορίσουμε τους κανόνες μαζί με τα παιδιά μας, να τους εξηγήσουμε τι είναι επιτρεπτό, τι όχι και για ποιον λόγο.

Ήθελα να ξέρω τις καθημερινές μου δραστηριότητες, τι υποχρεώσεις έχω κάθε μέρα. Το σταθερό πρόγραμμα, η ρουτίνα, είναι ένας βοηθητικός παράγοντας για να κάνω το παιδί μου περισσότερο χαρούμενο. Οι σταθερές ώρες φαγητού, ο ύπνος -κυρίως ο βραδινός- σε μία συγκεκριμένη ώρα, έχουν σημαντικά οφέλη τόσο στην υγεία των παιδιών όσο και στην ψυχική τους ηρεμία και διάθεση κατά τη διάρκεια της ημέρας. Όταν οι γονείς ενδίδουμε στα παρακάλια του παιδιού για να μείνει λίγο ακόμα ξύπνιο το βράδυ για να παίξει, τότε εκείνο λαμβάνει το μήνυμα, πως με το κλάμα μπορεί να του κάνουμε πάντα τα χατίρια. Αυτό σημαίνει πως το παιδί μας διαβάζει τη συμπεριφορά και τις αντιδράσεις μας και γίνεται χειριστικό, χρησιμοποιώντας διάφορα τεχνάσματα για να πάρει αυτό που θέλει.

Βέβαια, θυμάμαι πως ένιωθα τόσο χαρούμενη, σαν να ‘χα πεταλούδες στο στομάχι, όταν έστω και για μία ώρα καθημερινά μπορούσα να ξεφύγω από τις καθημερινές μου δραστηριότητες! Θεωρούσα πως έκανα μια μικρή…αταξία! Καλό είναι, να δίνουμε τον χώρο και τον χρόνο στα παιδιά μας για αυθόρμητο παιχνίδι. Να το προτρέπουμε να παίξει με άλλα παιδιά στο πάρκο, να δημιουργήσει τη δική του γωνιά στον κήπο, να νιώσει δημιουργικό.

Αναπολώ εκείνες τις μικρές όμορφες στιγμές, τα απογεύματα, που η μαμά και ο μπαμπάς είχαν ελεύθερο χρόνο και μπορούσαμε να παίξουμε μαζί! Κάτι γέλια που κάναμε!! Εμείς οι γονείς, είναι σημαντικό να περνάμε χρόνο μαζί με τα παιδιά, να τους δείχνουμε πως μας ενδιαφέρει το παιχνίδι τους κι ας το έχουμε ξαναπαίξει άλλες τόσες και τόσες φορές! Μισή ώρα παιχνίδι με ολόκληρη την οικογένεια ωφελεί πολύ περισσότερο από 2 ώρες μπροστά σε ένα υπολογιστή ή ένα tablet!

Εδώ βέβαια υπάρχει και μία διαχωριστική γραμμή στην οποία οφείλουμε να ‘μαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Δε θα πρέπει να περνάμε τα όρια διοχετεύοντας όλη μας την ενέργεια πάνω στα παιδιά. Το να αποφασίζω μόνος μου για τις παρέες που θα κάνουν ή ακόμα και για τις δραστηριότητες που θα ακολουθήσουν, δεν ωφελεί πραγματικά τα παιδιά.

Τα παιδιά θα πρέπει να βιώνουν τόσο την επιτυχία όσο και την αποτυχία. Χρειάζεται να γνωρίζουν πως ό,τι κι αν γίνει εμείς θα είμαστε εκεί. Θα πρέπει να ακούν από εμάς, πως θα είμαστε εκεί για να τα ακούσουμε, να τους συμπαρασταθούμε και να τα παρηγορήσουμε ό,τι κι αν συμβεί! Εμείς θα στεκόμαστε δίπλα τους ως συμπαραστάτες με απλωμένο το χέρι για να τους σηκώσουμε όταν πέφτουν, αλλά και με ένα χτύπημα στον ώμο για να τους πούμε «μπράβο, έκανες τη σωστή επιλογή, συνέχισε! Είμαι περήφανος για σένα!». Η ενθάρρυνση για να συνεχίσουν, το κουράγιο, και η επιβράβευση για κάτι που κατάφεραν, δίνουν στα παιδιά τη δύναμη και την ώθηση να συνεχίσουν!

Επίσης, οι γονείς θα πρέπει να γνωρίζουν πως το να παρεμβαίνουν κάθε φορά που τα παιδιά τους αντιμετωπίζουν ένα πρόβλημα, έχουν μία διαφωνία ή τα βρίσκουν «σκούρα», δεν τα ωφελεί πραγματικά. Μέσα από τις δυσκολίες τα παιδιά αποκτούν την αυτοπεποίθηση και την σιγουριά πως μπορούν να τα καταφέρουν. Μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα, να είναι ευέλικτα και να έχουν το θάρρος της γνώμης τους. Καλό θα είναι, να διδάσκουμε στα παιδιά πώς να βρίσκουν λύσεις και όχι να τις δίνουμε εμείς σε εκείνα! Είναι σημαντικό να μάθουν να αγωνίζονται απέναντι στις δυσκολίες της ζωής, καθώς με αυτόν τον τρόπο αποκτούν εμπειρίες και άμυνες για να είναι σε θέση να έρθουν αντιμέτωποι με το κάθε πρόβλημα.

Τα παιδιά, επίσης, νιώθουν πως μπορούν να τα καταφέρουν, όταν γνωρίζουν πως ό,τι κι αν θέλουν να συζητήσουν, όποιο πρόβλημα και να έχουν μπορούν να συμβουλευτούν τους γονείς τους. Θα πρέπει όλοι οι γονείς να ανοίξουμε δίαυλο επικοινωνίας με τα παιδιά μας! Τα παιδιά που νιώθουν άνετα να συζητήσουν μαζί μας οποιοδήποτε προβληματισμό έχουν, σίγουρα νιώθουν μεγαλύτερη σιγουριά και ασφάλεια! Με αυτόν τον τρόπο είναι πιο εύκολο για ένα γονιό να καταλάβει τι κάνει τα παιδιά του χαρούμενα και τι όχι. Βοηθήστε τα να εκφράσουν τα συναισθήματά τους! Τα παιδιά που δεν μπορούν να εκφράσουν ελεύθερα αυτά που νιώθουν, αισθάνονται εγκλωβισμένα και νιώθουν ασφυκτική πίεση. Είναι συχνό φαινόμενο, παιδιά που σπάνια εκφράζουν τα συναισθήματά τους, να οδηγούνται σε κλάματα ή να έχουν ξεσπάσματα θυμού, χωρίς να υπάρχει πάντα ιδιαίτερα σοβαρός λόγος. Αυτό συμβαίνει γιατί νιώθουν αφόρητη πίεση, καθώς κουβαλούν μέσα τους ένα τεράστιο φορτίο· τα συναισθήματά τους.

Επιπλέον, θα πρέπει να είμαστε ειλικρινείς με τα παιδιά μας, είναι καλό να εκφράζουμε κι εμείς τα δικά μας συναισθήματα, αλλά χρησιμοποιώντας θετικές λέξεις. Θα πρέπει να δείχνουμε πάντα στο παιδί τη θετική πλευρά ενός προβλήματος, τονίζοντας του με ποιον τρόπο μπορούμε μαζί να αντιμετωπίσουμε μια κατάσταση.

Ξέρετε, τα παιδιά, ειδικά σε μικρή ηλικία αγαπούν να μιμούνται καθετί που τους εντυπωσιάζει. Ένα από αυτά είμαστε εμείς! Ας γίνουμε, λοιπόν, παράδειγμα προς μίμηση γι’ αυτά! Στα μάτια των παιδιών μοιάζουμε με παντογνώστες, με παντοδύναμους ήρωες! Έχοντας λοιπόν αυτή τη δύναμη, μπορούμε να διδάξουμε στα παιδιά μας να σκέφτονται θετικά και να νιώθουν ευγνωμοσύνη για όλα αυτά που έχουν στη ζωή τους, αλλά και για όλα αυτά που έχουν καταφέρει! Μπορούμε να τους διδάσκουμε να προσφέρουν και να νιώθουν σημαντικά! Να κάνουμε καλές πράξεις μαζί τους! Η προσφορά βοήθειας σε κάποιον που το έχει ανάγκη μπορεί να κάνει έναν ενήλικα χαρούμενο για το υπόλοιπο της μέρας, αλλά σε ένα παιδί θα διδάξει τις αξίες της αλληλεγγύης, της εκτίμησης, και του σεβασμού προς τον συνάνθρωπό μας!

Δεν είναι, λοιπόν, τα υλικά αγαθά που φέρνουν το χαμόγελο στις παιδικές φατσούλες. Είναι η παρουσία μας, το δικό μας χαμόγελο, τα θετικά συναισθήματα, η ασφάλεια, η παρηγοριά, η δύναμη, η έμπνευση..

Βρείτε χρόνο να γελάτε· αυτό είναι η μουσική της ψυχής.. (Γ. Ρίτσος)

Όσο ακόμα γελάμε, τίποτα δε χάθηκε.. (W. Shakespeare)

Μια στιγμή, να σε δω να γελάς..

                                                                                                               Κατερίνα Καλαϊτζοπούλου